Toàn cảnh khóa tập huấn
Chương trình có sự tham gia của hơn 60 đại biểu tham dự trực tiếp đến từ UNDP Việt Nam, Bộ Văn hóa, Thông tin và Du lịch, Trung tâm Giáo dục đặc biệt Quốc gia, Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam, Liên hiệp hội NKT Việt Nam, Uỷ ban Quốc gia về NKT Việt Nam, Hội Bảo trợ NKT và trẻ mồ côi Việt Nam, Hội Người mù Việt Nam và hơn 50 đại biểu từ các điểm cầu trực tuyến trong và ngoài nước.
Bà Đinh Việt Anh, Phó Chủ tịch Hội Người mù Việt Nam, phát biểu khai mạc khóa tập huấn
Phát biểu khai mạc khóa tập huấn, bà Đinh Việt Anh, Phó Chủ tịch Hội Người mù Việt Nam cho biết: Theo thống kê của Hiệp hội Người mù thế giới, chỉ có dưới 1% sách đã xuất bản được sản xuất ở định dạng dễ tiếp cận như chữ Braille, âm thanh, sách điện tử, sách chữ in lớn … Tại các nước đang phát triển thì tỉ lệ này dưới 1%. Sự thiếu thốn về tài liệu ở định dạng dễ tiếp cận đã ngăn cản hàng chục triệu người không có khả năng đọc chữ in trên thế giới, phát huy tối đa tiềm năng con người, cũng như hạn chế cơ hội tiếp cận giáo dục, việc làm, chăm sóc sức khỏe, cũng như hầu hết mọi khía cạnh của đời sống chính trị, kinh tế, xã hội.
Tháng 6 năm 2013, Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới WIPO đã thông qua Hiệp ước Marrakesh với việc quy định những ngoại lệ về bản quyền, Hiệp ước nhằm hợp pháp hóa và tạo điều kiện thuận lợi để tạo ra việc chia sẻ các tài liệu ở định dạng dễ tiếp cận cho những người khuyết tật chữ in trong nước cũng như xuyên biên giới. Đồng thời tạo ra sự công bằng trong công tác bảo vệ quyền tác giả và các lợi ích chung. Đây là điều ước quốc tế thứ hai bảo vệ quyền của NKT sau Công ước quốc tế về quyền của NKT và Hiệp ước cũng là thành tố đóng góp vào thành công của Công ước quốc tế về quyền của NKT cũng như chiến lược Incheon, hiện thực hóa quyền của NKT trong khu vực Châu Á – Thái Bình Dương. Tính đến nay đã có 92 thành viên bao gồm 118 quốc gia gia nhập Hiệp ước Marrakesh.
Tại Việt Nam, theo điều tra quốc gia về NKT năm 2016 – 2017 của Tổng cục Thống kê, có 6,2 triệu NKT từ 2 tuổi trở lên, trong đó có 1,03 triệu người khiếm thị chưa tính đến những người khuyết tật chữ in khác. Việc già hóa dân số và sự gia tăng của các bệnh như đột quỵ gây liệt, tiểu đường gây mù hoặc kém mắt dẫn đến việc những NKT có số lượng tăng lên trong những thập kỉ tới. Vì vậy, cho nên việc cải thiện tiếp cận các ấn phẩm ngày càng trở nên vô cùng quan trọng.
Từ 2018, Hội Người mù Việt Nam phối hợp với Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc chung tay cùng các bộ ngành thúc đẩy Việt Nam ra nhập Hiệp ước Marrakesh. Đến tháng 12/2022, Việt Nam đã gia nhập Hiệp ước Marrakesh, và Nghị định 17/2023/NĐ-CP đã được ban hành để hướng dẫn việc thực thi Luật Sở hữu trí tuệ sửa đổi. Hiệp ước Marrakesh và các quy định pháp lý mới về quyền tác giả đã đóng vai trò quan trọng trong việc khắc phục tình trạng "đói sách" đối với người khuyết tật.
Ông Patrick Haverman, Phó Đại diện Thường trú Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc tại Việt Nam, phát biểu tại khóa tập huấn
Phát biểu tại khóa tập huấn, ông Patrick Haverman, Phó Đại diện Thường trú Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc tại Việt Nam đánh giá cao Việt Nam đã có những nỗ lực đáng khen ngợi để cải thiện khả năng tiếp cận thông tin cho người khuyết tật chữ in, từ việc đưa vào luật bản quyền các ngoại lệ vào năm 2005 đến việc mở rộng các quy định trong Luật Sở hữu trí tuệ sửa đổi năm 2022. Bằng việc tham gia hàng loạt các hiệp ước về bản quyền, trong đó có Hiệp ước Marrakesh, Việt Nam đã thiết lập một khung pháp lý hiện đại, toàn diện để hỗ trợ những người thụ hưởng Hiệp ước Marrakesh. Đây là một bước tiến quan trọng vì lợi ích của những NKT chữ in ở Việt Nam và trên thế giới.
Phạm Mai
Bình luận
Viết bình luận